ابوالفضل احمد بن معذّل عبدی بصریابوالفضل احمد بن معذّل بن غیلان بن حکم عبدی بصری (م ۲۴۰ هـ)، از فقهای مالکی، شاعر و از متکلمان معتزله به شمار آورده شده است. ۱ - معرفی اجمالیابوالفضل احمد بن معذّل بن غیلان بن حکم عبدی بصری، در اصل کوفی بود، اما به جهت سکونت در بصره، از مردمان بصره شمرده می‌شد. عبدی از فقهای مالکی بود و دیگران را نیز به عمل به فقه مالکی دعوت می‌کرد. افزون بر فقه و حدیث، شاعری توانا، فصیح و زبان‌آور بود و به روش کهن شعر می‌سرود. [۳]
حسن انوشه و دیگران، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۷۴۰.
برخی از اشعار او در زمینه حکمت و زهد بود. [۴]
صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۱۸۴.
ذهبی وی را در زمره متکلمان معتزله به شمار آورده است. ابوالفضل برخلاف برادر خود، عبدالصمد مردی شریف، بزرگوار و نیک نام بود و به پارسایی شهرت داشت. اهل بصره به سبب کثرت عبادت و زهد، او را راهب می‌خواندند. ۲ - اساتید و شاگرداناحمد عبدی فقه را نزد بزرگانی چون عبدالملک بن ماجشون و محمد بن مسلمه فرا گرفت. از کسانی مانند بشر بن عمر زهرانی حدیث روایت کرد. از وی افرادی چون اسماعیل بن اسحاق قاضی، حماد بن اسحاق و یعقوب بن شیبه سدوسی حدیث روایت کرده و فقه آموخته‌اند. ۳ - تاریخ وفاتاحمد عبدی به سال ۲۴۰ هـ از دنیا رفت. ۴ - آثارابنندیم می‌نویسد: علاوه بر سروده‌های اندکی که از احمد عبدی بر جای مانده، دارای کتاب‌های فضائل القرآن و احکام القرآن بوده است. العله، الحجه و الرساله هم از دیگر تالیفات اوست. ۵ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود. [۲۰]
جمعی از نویسندگان، دانشنامه ایران و اسلام، ج۶، ص۸۶۱.
[۲۲]
سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۵۸.
۶ - پانویس۷ - منبعپژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۴۴، برگرفته از مقاله «ابوالفضل احمد بن معذّل عبدی بصری» رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 240 (قمری) | شاعران قرن سوم | فقهای مالکی قرن 3 (قمری) | متکلمان اهل سنت قرن 3 (قمری)
|