زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابوالفضل احمد بن معذّل عبدی بصری





ابوالفضل احمد بن معذّل بن غیلان بن حکم عبدی بصری (م ۲۴۰ هـ)، از فقهای مالکی، شاعر و از متکلمان معتزله به شمار آورده شده است.


۱ - معرفی اجمالی



ابوالفضل احمد بن معذّل بن غیلان بن حکم عبدی بصری، در اصل کوفی بود، اما به جهت سکونت در بصره، از مردمان بصره شمرده می‌شد.
عبدی از فقهای مالکی بود و دیگران را نیز به عمل به فقه مالکی دعوت می‌کرد.
افزون بر فقه و حدیث، شاعری توانا، فصیح و زبان‌آور بود و به روش کهن شعر می‌سرود.
[۳] حسن انوشه و دیگران، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۷۴۰.
برخی از اشعار او در زمینه حکمت و زهد بود.
[۴] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۱۸۴.

ذهبی وی را در زمره متکلمان معتزله به شمار آورده است.
ابوالفضل برخلاف برادر خود، عبدالصمد مردی شریف، بزرگوار و نیک نام بود و به پارسایی شهرت داشت. اهل بصره به سبب کثرت عبادت و زهد، او را راهب می‌خواندند.

۲ - اساتید و شاگردان



احمد عبدی فقه را نزد بزرگانی چون عبدالملک بن ماجشون و محمد بن مسلمه فرا گرفت. از کسانی مانند بشر بن عمر زهرانی حدیث روایت کرد.
از وی افرادی چون اسماعیل بن اسحاق قاضی، حماد بن اسحاق و یعقوب بن شیبه سدوسی حدیث روایت کرده و فقه آموخته‌اند.

۳ - تاریخ وفات



احمد عبدی به سال ۲۴۰ هـ از دنیا رفت.

۴ - آثار



ابن‌ندیم می‌نویسد: علاوه بر سروده‌های‌ اندکی که از احمد عبدی بر جای مانده، دارای کتاب‌های فضائل القرآن و احکام القرآن بوده است. العله، الحجه و الرساله هم از دیگر تالیفات اوست.

۵ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۲۰] جمعی از نویسندگان، دانشنامه ایران و اسلام، ج۶، ص۸۶۱.
[۲۲] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۵۸.


۶ - پانویس


 
۱. قاضی عیاض، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۴، ص۵.    
۲. ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۱۶.    
۳. حسن انوشه و دیگران، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۷۴۰.
۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۱۸۴.
۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۵۴.    
۶. ابواسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۶۴.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۱، ص۵۲۰.    
۸. ابواسحاق شیرازی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۶۴.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۱، ص۵۲۰.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۵۳.    
۱۱. ابن‌عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۸۷.    
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، العبر فی خبر من غبر، ج۱، ص۳۴۱.    
۱۳. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۶.    
۱۴. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۸.    
۱۵. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۴۸.    
۱۶. بکری، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۳۲۵.    
۱۷. قاضی عیاض، عیاض بن موسی، ترتیب المدارک، ج۴، ص۶.    
۱۸. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۸۱.    
۱۹. مرزبانی، محمد بن عمران، الموشح، ص۵۲۱.    
۲۰. جمعی از نویسندگان، دانشنامه ایران و اسلام، ج۶، ص۸۶۱.
۲۱. ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۳، ص۱۶۶.    
۲۲. سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۵۸.
۲۳. ابن‌حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۱۶.    


۷ - منبع



پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۴۴، برگرفته از مقاله «ابوالفضل احمد بن معذّل عبدی بصری»






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.